De diamanten-halssnoer affaire

De diamanten-halssnoer affaire

Historisch schandaal - De diamanten-halssnoer affaire vernietigde de reputatie van de Franse koningin Marie Antoinette, één van de machtigste koninginnen in haar tijd. De gebeurtenis deed veel stof opwaaien onder de Franse bevolking.


Marie Antoinette, de vrouw van koning Lodewijk XVI, werd slachtoffer van een list van een gravin.


Twee Franse juweliers hadden in 1785 een collier gemaakt van 647 diamanten. Zij wilden het collier verkopen aan Madame du Barry, een maîtresse van de Franse koning Lodewijk XV. (1710-1774). Toen dit niet doorging, hoopten de juweliers een paar jaar later dat Marie Antoinette (1755-1793), inmiddels elf jaar koningin van Frankrijk, het kostbare collier zou kopen. Omdat ze het collier van 1,6 miljoen livres te prijzig vond, wees ze het verzoek tot tweemaal toe af. Er gingen ook geruchten dat Marie Antoinette het collier weigerde, omdat dit aanvankelijk niet voor haar bedoeld was.

De la Motte en haar contact met kardinaal De Rohan

De Franse gravin Jeanne de la Motte, kleindochter van de Franse koning Hendrik II, wilde het collier maar al te graag hebben. Ze verzon een list om het collier te bemachtigen. Ze nam contact op met kardinaal Lodewijk de Rohan, waarvan zij wist dat hij een functie aan het Franse Hof ambieerde. De la Motte maakte De Rohan wijs dat ze vertrouweling was van Marie Antoinette. De Rohan onderhield vervolgens briefcontact en verkeerde in de waan dat de antwoorden van Marie Antoinette kwamen. In werkelijkheid waren ze afkomstig van Jeanne de la Motte.

Zogenaamde ontmoeting met Marie Antoinette

Het briefcontact werd steeds intiemer en De Rohan zinspeelde op een ontmoeting met Marie Antoinette. Op verzoek van De Rohan kwam deze ontmoeting er. De la Motte huurde een toneelspeelster in om de rol van Marie Antoinette op zich te nemen. De vermomming zag er geloofwaardig uit, aangezien de toneelspeelster als twee druppels water op de Franse koningin leek. De Rohan trapte in de list van De la Motte.

Affaire kwam op straat

De juweliers hadden inmiddels kennis genomen van het nieuws dat De la Motte een vertrouweling zou zijn van Marie Antoinette. Ze vroegen De la Motte bij Marie Antoinette te bemiddelen om het collier te kopen. De la Motte zag haar kans schoon. Onder een valse naam kocht ze het collier. Toen er problemen rezen met de betaling, werd Marie Antoinette benaderd en kwam de misleiding aan het licht. Lodewijk XVI en Marie Antoinette wilden de La Motte laten berechten en kozen voor een openbaar proces. Uiteindelijk werd De la Motte bestraft voor haar daad. Ze kreeg een jarenlange gevangenisstraf, werd gebrandmerkt en kreeg zweepslagen.

Reputatie Marie Antoinette verder aangetast

De keuze voor een openbaar proces bleek een slechte. De oppositie tegen het koningshuis legde de schuld bij Marie Antoinette. Zij zou list en bedrog hebben gepleegd om het collier te verkrijgen en De la Motte zou juist het slachtoffer zijn van een intrige. Olie op het vuur, want de reputatie van Marie Antoinette was al slecht. De affaire had haar weer een stap dichter bij de guillotine gebracht.

Afloop van De Rohan en De la Motte

Jeanne de la Motte overleed in 1791 na een val uit haar raam. Er gingen geruchten dat criminele concurrenten of royalisten achter haar dood zaten. De Rohan nam in 1789 zitting in de Nationale Vergadering van Frankrijk. Hij overleed in 1803.
Bram Hamers

Afbeelding:
Wikimedia Commons: Diamanten-halssnoer affaire

Bronnen:
•Historiek.net: Marie Antoinette koningin van Frankrijk
•Tallsay.com: Marie Antoinette en het schandaal
•Geschiedenisbeleven.nl: Marie Antoinette
https://isgeschiedenis.nl/nieuws/diamanten-halssnoer-affaire-marie-antoinette-slachtoffer-van-list